“Without strategy, execution is aimless. Without execution, strategy is useless.”
— Morris Chang, Founder of TSMC
Trong lĩnh vực phân tích nghiệp vụ (Business Analysis), nhiều người thường tập trung vào kỹ thuật thu thập yêu cầu hoặc mô hình hóa quy trình. Tuy nhiên, một BA giỏi cần bắt đầu từ câu hỏi lớn hơn: Tại sao chúng ta cần thay đổi? Mục tiêu chiến lược là gì? Làm thế nào để thay đổi đó mang lại giá trị bền vững?
Đó là lý do vì sao Strategy Analysis là một lĩnh vực kiến thức quan trọng trong BABOK (Business Analysis Body of Knowledge), và là bước đầu tiên để bảo đảm mọi sáng kiến thay đổi đều gắn liền với giá trị kinh doanh.
Strategy Analysis là gì?
Hiểu một cách đơn giản, Strategy Analysis là quá trình xác định lý do vì sao tổ chức cần thay đổi, muốn đạt đến trạng thái như thế nào trong tương lai, và làm sao để đi từ điểm A đến điểm B một cách hiệu quả nhất.Đây là bước đặt nền móng trước khi nói đến giải pháp, công nghệ hay yêu cầu chi tiết. Nó giúp đảm bảo rằng mọi dự án đều hướng tới mục tiêu lớn hơn của tổ chức, thay vì chỉ “chữa cháy” hay chạy theo nhu cầu trước mắt.
BA làm gì trong Strategy Analysis?
Là một BA, mình thấy đây là giai đoạn “đối thoại chiến lược” thú vị nhất. Thay vì chỉ làm việc với team kỹ thuật, BA cần:- Lắng nghe ban lãnh đạo để hiểu tầm nhìn, sứ mệnh, áp lực thị trường, hoặc mục tiêu tăng trưởng.
- Phân tích hiện trạng: năng lực hiện tại, quy trình có đang hiệu quả không? Hệ thống có đáp ứng được khối lượng công việc?
- Xác định trạng thái tương lai mong muốn: điều gì sẽ thay đổi? Đo lường thành công ra sao?
- Đề xuất chiến lược chuyển đổi: triển khai ra sao? Ưu tiên bước nào? Rủi ro nằm ở đâu?
Một ví dụ nhỏ từ trải nghiệm cá nhân
Trong một dự án mình tham gia gần đây, doanh nghiệp muốn đầu tư vào một nền tảng Observability để giám sát hệ thống CNTT. Lúc đầu mọi người chỉ tập trung vào các công cụ (Prometheus, Grafana, ELK…).Nhưng khi làm việc với các bên liên quan, mình phát hiện ra rằng:
- Vấn đề thật sự là mất quá nhiều thời gian để phát hiện và xử lý sự cố – trung bình hơn 2 tiếng.
- Mục tiêu của họ là giảm thời gian này xuống dưới 30 phút, từ đó cải thiện độ tin cậy dịch vụ và giữ chân khách hàng.
- Do đó, việc chọn công cụ chỉ là một phần nhỏ. Chiến lược quan trọng hơn là đào tạo lại đội vận hành, chuẩn hóa quy trình phản ứng với sự cố, và xây dựng dashboard giúp ra quyết định nhanh.
Vì sao Strategy Analysis quan trọng?
Mình tin rằng, Strategy Analysis không chỉ giúp BA hiểu đúng vấn đề – mà còn giúp đặt câu hỏi đúng, đề xuất giải pháp phù hợp, và dẫn dắt sự thay đổi có định hướng. Một BA giỏi không chỉ là người “ghi yêu cầu chuẩn”, mà còn là người giúp tổ chức đầu tư vào đúng thứ cần đầu tư.Nếu bạn đang bắt đầu hành trình trở thành BA, hoặc đã có kinh nghiệm thực chiến, đừng bỏ qua Strategy Analysis. Hãy luyện tập kỹ năng nhìn xa hơn yêu cầu kỹ thuật – để hiểu rõ vì sao chúng ta làm điều đó, và điều đó có mang lại giá trị thực sự không.
Đó chính là lúc BA trở thành người bạn đồng hành chiến lược, chứ không chỉ là “thư ký kỹ thuật” cho các bên liên quan.
Nếu bạn quan tâm đến chủ đề này và muốn trao đổi sâu hơn, hãy để lại bình luận hoặc inbox cho mình nhé. Rất mong được học hỏi thêm từ cộng đồng!