Trong môi trường dự án truyền thống, BA thường có khách hàng, yêu cầu và quy trình rõ ràng. Nhưng khi bước sang dự án dạng product, bạn sẽ gặp những tình huống rất khác:
-
Không rõ ràng yêu cầu
-
Không có khách hàng để khảo sát trực tiếp
-
Phải làm MVP để dò đường đi
Lúc này, vai trò BA không chỉ là “thu thập yêu cầu”, mà là đồng sáng tạo, dẫn dắt và kiểm chứng giả định cùng đội ngũ phát triển.
1. Tư duy cần có
Ở dự án product, BA cần thay đổi mindset: từ “làm theo yêu cầu” sang khám phá vấn đề, đồng sáng tạo giải pháp. Bạn không còn nhận yêu cầu để ghi chép, mà phải chủ động gợi mở, phân tích, và đưa ra giả định để thử nghiệm.
2. Các bước tiếp cận
-
Xác định tầm nhìn và vấn đề lõi: Sản phẩm ra đời để giải quyết vấn đề gì? Cho ai?
-
Thiết kế MVP: Chỉ giữ lại những tính năng “must-have” để kiểm chứng giá trị cốt lõi.
-
Thu thập dữ liệu gián tiếp: Hành vi người dùng, phản ứng từ thị trường, phân tích đối thủ.
-
Học hỏi và điều chỉnh liên tục: Release nhỏ → Thu thập dữ liệu → Phân tích → Điều chỉnh.
Đây chính là cách để BA dò đường trong sự mơ hồ, từng bước đưa sản phẩm đến gần hơn với thị trường thực tế.
3. Liên hệ với BABOK v3 và chứng chỉ CCBA/CBAP
Thực tế này không xa lạ với nội dung trong BABOK v3 – tài liệu gốc để ôn thi CCBA/CBAP:
-
Business Analysis Planning & Monitoring: lựa chọn cách tiếp cận phù hợp (iterative, MVP-driven).
-
Elicitation & Collaboration: thu thập thông tin gián tiếp, làm việc với PO và đội phát triển.
-
RADD (Requirements Analysis & Design Definition): xác định yêu cầu nhỏ, thiết kế giải pháp thử nghiệm.
-
Solution Evaluation: đo lường giá trị từ MVP, điều chỉnh dựa trên phản hồi.
Như vậy, đây vừa là một tình huống thực tế, vừa là case study sống động để ôn thi CCBA/CBAP. Khi học, bạn không chỉ nhớ lý thuyết BABOK, mà còn hiểu ứng dụng trong dự án thực tế.
4. Lời kết – Học CCBA/CBAP không chỉ để thi, mà để làm nghề tốt hơn
Nếu bạn là BA mới và đang muốn:
-
Hiểu cách xử lý những dự án mơ hồ, thiếu yêu cầu.
-
Biết cách áp dụng BABOK vào thực tiễn, thay vì chỉ học thuộc.
-
Vừa có chứng chỉ quốc tế (CCBA/CBAP), vừa nâng tầm kỹ năng nghề nghiệp.
Hãy tham gia khóa học ôn luyện CCBA/CBAP tại BA Mentor Vietnam – nơi 100% học viên học để thi đều đã pass chứng chỉ.
-
Chương trình học không hề “lý thuyết suông” mà lồng ghép các tình huống thực chiến như trên.
-
Bạn sẽ vừa luyện thi, vừa hiểu rõ BA làm gì trong product, dự án, và chuyển đổi số.