Decision Making – Kỹ năng “vàng” của người phân tích nghiệp vụ giỏi

Nếu bạn là một Business Analyst (BA) – dù mới vào nghề hay đã có vài năm kinh nghiệm, chắc hẳn bạn từng rơi vào tình huống thế này:

✅ Dự án có 3 hướng đi, mỗi bên liên quan lại ủng hộ một phương án.

✅ Bạn đã thu thập đủ yêu cầu, nhưng… không biết chọn giải pháp nào là tốt nhất.

✅ Một thay đổi bất ngờ xuất hiện, và bạn cần quyết định ngay: có nên chấp nhận không?

Chào mừng bạn đến với thế giới của Decision Making – kỹ năng không thể thiếu của một BA bản lĩnh.

Decision Making – Không chỉ là "chọn", mà là "chọn đúng"

Trong BABOK® Guide v3 – chương 9, Decision Making được xem là một năng lực nền tảng (underlying competency) của BA.
Hiểu đơn giản, đây là khả năng đánh giá các lựa chọn, cân nhắc dữ liệu, rủi ro, lợi ích, và chọn ra hướng đi tối ưu.

“Giữa đúng và sai, dễ lựa chọn. Nhưng giữa đúng và đúng hơn, cần BA.” ????

 Kỹ thuật Decision Making – Không thể “phán bừa” được!

1️⃣ Decision Matrix (Ma trận quyết định)

✅Dễ dùng, trực quan – chấm điểm các phương án dựa trên tiêu chí định sẵn.

2️⃣ Cost-Benefit Analysis

✅So sánh chi phí và giá trị mang lại – cực hữu ích khi ra quyết định đầu tư.

3️⃣ SWOT Analysis

✅Dành cho những quyết định chiến lược, mang tính dài hạn.

4️⃣Decision Modelling (DMN)

✅Kỹ thuật chuyên sâu – mô hình hóa logic ra quyết định trong hệ thống phức tạp.

5️⃣ Risk Analysis

✅ Không thể thiếu: Quyết định đúng, nhưng rủi ro cao thì vẫn… fail như thường.

Case Study thực tế: Chọn CRM không hề dễ!

Tình huống:
Công ty bạn đang dùng một hệ thống CRM cũ kỹ, lạc hậu. Sếp muốn thay mới. Bạn – với vai trò BA – được yêu cầu tư vấn lựa chọn giữa 3 nhà cung cấp.

Bạn làm gì?
✍️ Lập Decision Matrix với các tiêu chí: chi phí, tính năng, mở rộng, hỗ trợ.

Và kết quả? Nhà cung cấp "đắt hơn một chút" nhưng có dịch vụ hỗ trợ tốt hơn được chọn.
Quyết định này giúp triển khai suôn sẻ hơn 6 tháng sau đó. Một ví dụ điển hình cho câu: giá trị nằm ở sự tính toán.

Vì sao BA cần giỏi Decision Making?

✔️ Để tư vấn có cơ sở, không mông lung.
✔️ Để giữ vững lập trường khi bị stakeholder "xoay như chong chóng".
✔️ Để ra quyết định nhanh, nhưng không "liều".
✔️ Và quan trọng nhất: để tạo niềm tin – vì BA là người kết nối tất cả.
✍️ Gợi ý cho bạn

Khi cần ra quyết định, hãy tự hỏi:

1. Mục tiêu kinh doanh ở đây là gì?

2. Lựa chọn nào mang lại giá trị cao nhất?

3. Có rủi ro gì tiềm ẩn?

4. Các bên liên quan nghĩ sao?

5. Nếu chọn sai, hậu quả là gì?

BA không cần chọn cái “tốt nhất trên lý thuyết”, mà là cái phù hợp nhất với thực tế.