1. Strategy Analysis là gì?
Phân tích chiến lược (Strategy Analysis) là quá trình xác định cách tối ưu nhất để doanh nghiệp tận dụng năng lực của mình nhằm đạt được mục tiêu mong muốn.
Nó giúp doanh nghiệp xác định nhu cầu cấp thiết (business need), xây dựng chiến lược phù hợp và đảm bảo sự liên kết với chiến lược tổng thể của tổ chức.
Ví dụ:
Một công ty thương mại điện tử nhận thấy lượng khách hàng mua sắm qua ứng dụng di động đang tăng mạnh nhưng doanh thu chưa đạt kỳ vọng. Nhu cầu nghiệp vụ (business need) của họ là tối ưu trải nghiệm mua sắm trên mobile app để tăng doanh thu. Strategy Analysis sẽ giúp xác định:
- Hiện trạng: Ứng dụng có tốc độ tải chậm, giao diện chưa thân thiện.
- Trạng thái tương lai mong muốn: Ứng dụng nhanh hơn, dễ sử dụng hơn.
- Chiến lược thay đổi: Cải thiện UI/UX, tối ưu tốc độ tải trang, áp dụng AI gợi ý sản phẩm.
2. Khi nào cần thực hiện Strategy Analysis?
Strategy Analysis cần được thực hiện ngay khi một nhu cầu nghiệp vụ mới xuất hiện để giúp doanh nghiệp quyết định có nên đầu tư vào thay đổi đó hay không.
Tình huống cần Strategy Analysis:
| Tình huống | Có cần Strategy Analysis không? |
|---|---|
| Doanh thu của một sản phẩm đang giảm sút, doanh nghiệp cần xác định nguyên nhân và giải pháp. | ✅ Cần |
| Công ty muốn mở rộng sang thị trường quốc tế và cần đánh giá khả năng thâm nhập. | ✅ Cần |
| Một tính năng mới trong hệ thống bị lỗi, cần sửa ngay. | ❌ Không cần (Chỉ cần xử lý kỹ thuật) |
3. Các bước chính trong Strategy Analysis
Strategy Analysis bao gồm bốn nhiệm vụ chính:
| Bước | Mô tả | Ví dụ thực tế |
|---|---|---|
| 6.1. Phân tích trạng thái hiện tại (Analyze Current State) | Xác định nhu cầu nghiệp vụ (business need) và hiện trạng của doanh nghiệp. | Công ty giao hàng thấy thời gian giao hàng trung bình là 3 ngày, trong khi đối thủ chỉ mất 1-2 ngày. |
| 6.2. Xác định trạng thái tương lai (Define Future State) | Định nghĩa mục tiêu mong muốn và những thay đổi cần thiết. | Mục tiêu: Giảm thời gian giao hàng xuống còn 1,5 ngày bằng cách tối ưu tuyến đường và hợp tác thêm đối tác vận chuyển. |
| 6.3. Đánh giá rủi ro (Assess Risks) | Nhận diện những yếu tố không chắc chắn có thể ảnh hưởng đến thành công của thay đổi. | Rủi ro: Chi phí vận chuyển có thể tăng, gây áp lực lên lợi nhuận. |
| 6.4. Định nghĩa chiến lược thay đổi (Define Change Strategy) | Xác định lộ trình thực hiện và giải pháp tối ưu. | Giải pháp: Đàm phán với các đối tác vận chuyển, thử nghiệm mô hình giao hàng nhanh ở một số khu vực trước khi mở rộng. |
4. Chiến lược thay đổi được thể hiện qua đâu?
Một chiến lược có thể được ghi lại trong các tài liệu như:
- Kế hoạch chiến lược (Strategic Plan) – Định hướng dài hạn của doanh nghiệp.
- Tầm nhìn sản phẩm (Product Vision) – Hướng phát triển của sản phẩm.
- Phân tích khả thi (Business Case) – Đánh giá tính khả thi của một sáng kiến.
- Lộ trình sản phẩm (Product Roadmap) – Các giai đoạn triển khai sản phẩm.
Ví dụ:
Công ty khởi nghiệp về AI muốn phát triển một chatbot hỗ trợ khách hàng. Họ có thể tạo Product Roadmap với các giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Phát triển chatbot cơ bản hỗ trợ FAQ.
- Giai đoạn 2: Nâng cấp chatbot để xử lý yêu cầu phức tạp hơn.
- Giai đoạn 3: Tích hợp chatbot vào nhiều kênh như Zalo, Facebook Messenger.
5. Yếu tố quan trọng khi thực hiện Strategy Analysis
- Cần cân nhắc bối cảnh doanh nghiệp và khả năng dự đoán kết quả của sự thay đổi.
- Nếu kết quả có thể dự đoán, có thể lên kế hoạch chi tiết ngay từ đầu.
- Nếu kết quả không chắc chắn, cần tập trung vào giảm thiểu rủi ro, thử nghiệm và điều chỉnh linh hoạt.
- Các hoạt động Strategy Analysis có thể diễn ra song song với quá trình triển khai dự án.
Ví dụ về dự đoán kết quả thay đổi:
| Loại thay đổi | Dễ dự đoán | Khó dự đoán |
|---|---|---|
| Nâng cấp hệ thống kế toán | ✅ Có thể dự đoán tác động rõ ràng. | ❌ Không có nhiều biến số thay đổi. |
| Ra mắt sản phẩm mới trên thị trường quốc tế | ❌ Khó dự đoán do nhiều yếu tố bên ngoài (như văn hóa, đối thủ). | ✅ Cần thử nghiệm và điều chỉnh liên tục. |
6. Kết luận
Strategy Analysis đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp xác định hướng đi đúng, tối ưu hóa nguồn lực và đảm bảo các thay đổi mang lại giá trị thực tế. Một chiến lược tốt không chỉ giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững.
Nếu doanh nghiệp không thực hiện Strategy Analysis, họ có thể đối mặt với những rủi ro như:
❌ Lãng phí nguồn lực vào những thay đổi không cần thiết.
❌ Không tận dụng hết cơ hội để tối ưu hiệu suất.
❌ Thiếu tính cạnh tranh so với đối thủ.
Vì vậy, Strategy Analysis không chỉ là một bước trong Business Analysis mà còn là kim chỉ nam giúp doanh nghiệp ra quyết định sáng suốt.